کمبود وزن به اندازه اضافه وزن می‌تواند برای یک فرد نگرانی‌های سلامتی ایجاد کند. اگر فردی کم وزن باشد، ممکن است بدن او مواد مغذی مورد نیاز برای ساختن استخوان، پوست و موی سالم را دریافت نکند. در حالی که برخی از افراد ممکن است زمینه ژنتیکی یا بیماری پزشکی داشته باشند که مانع از افزایش وزن آن‌ها می‌شود، مداخلاتی وجود دارد که پزشکان می‌توانند برای کمک به افزایش وزن فرد توصیه کنند. در این مقاله، راه‌هایی برای تشخیص کمبود وزن، علل، درمان‌ها و زمان مراجعه به پزشک را بررسی می‌کنیم.
چگونه بدانیم کمبود وزن داریم؟
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) به افراد توصیه می‌کند از شاخص توده بدنی (BMI) برای محاسبه کمبود وزن، وزن مناسب یا اضافه وزن در افراد غیر ورزشکار استفاده کنند.
استفاده از BMI معیار خوبی برای وزن افراد در نظر گرفته می‌شود زیرا وزن را با قد آن‌ها مقایسه می‌کند. به عنوان مثال، یک فرد ۱۷۰ پوندی ممکن است اگر خیلی قد بلند باشد اضافه وزن نداشته باشد، اما اگر خیلی کوتاه باشد ممکن است اضافه وزن داشته باشد.
یک فرد می‌تواند با مراجعه به ماشین حساب BMI بزرگسالان CDC، BMI خود را محاسبه کند. محدوده‌های BMI عبارتند از:
- کم وزنی: کمتر از ۱۸.۵
- وزن نرمال/سالم: ۱۸.۵ تا ۲۴.۹
- اضافه وزن: ۲۵.۰ تا ۲۹.۹
- چاق: ۳۰ یا بالاتر
این محاسبات ممکن است برای یک ورزشکار نخبه یا استقامتی که بدنش مقدار قابل توجهی عضله دارد کمی نادرست باشد چون وزن عضلات او بیشتر از وزن چربی است.
عوارض کمبود وزن
کم وزنی نیز مانند اضافه وزن می‌تواند باعث مشکلات سلامتی شود. همه افرادی که کمبود وزن دارند عوارض جانبی نامطلوب یا علائم کمبود وزن را تجربه نمی‌کنند. با این حال، برخی از افراد علائم زیر را در رابطه با کمبود وزن تجربه می‌کنند:
پوکی استخوان: طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۶، کمبود وزن خطر ابتلا به پوکی استخوان را در زنان افزایش می‌دهد، به این معنی که استخوان‌ها شکننده و بیشتر مستعد شکسته شدن هستند.
مشکلات پوست، مو یا دندان: اگر فردی مواد مغذی کافی را در رژیم غذایی روزانه خود دریافت نکند، ممکن است علائم فیزیکی مانند نازک شدن پوست، ریزش مو، پوست خشک یا سلامت ضعیف دندان‌ها را نشان دهد.
بیمار شدن مکرر: اگر فردی انرژی کافی از رژیم غذایی خود برای حفظ وزن سالم دریافت نکند، ممکن است مواد مغذی کافی برای مبارزه با عفونت‌ها را نیز دریافت نکند. در نتیجه، فرد ممکن است بیشتر بیمار شود و بیماری‌های رایج مانند سرماخوردگی، بیشتر از حد معمول طول بکشد.
احساس خستگی: کالری واحد اندازه گیری انرژی است که یک غذای خاص می‌تواند به فرد بدهد. دریافت نکردن کالری کافی برای حفظ وزن سالم باعث می‌شود فرد احساس خستگی کند.
کم خونی: افرادی که وزن کم دارند بیشتر احتمال دارد که شمارش خون پایین یا کم خونی داشته باشند. کم خونی باعث سرگیجه، سردرد و خستگی می‌شود.
دوره‌های قاعدگی نامنظم در زنانی که کمبود وزن دارند: این افراد ممکن است عادت ماهانه منظمی نداشته باشند، ممکن است عادت ماهانه آن‌ها متوقف شود، یا اولین قاعدگی در سن نوجوانی ممکن است به تاخیر بیفتد یا انجام نشود. قاعدگی نامنظم یاعدم بروز قاعدگی می‌تواند باعث ناباروری شود.
زایمان‌های نارس: بر اساس مطالعه‌ای که در مجله بین المللی زنان و زایمان منتشر شده است، زنان باردار و کم وزن در معرض خطر بیشتری برای زایمان زودرس قرار دارند که به معنای بچه دار شدن قبل از هفته ۳۷ است.
رشد آهسته یا ناهنجار: جوانان برای رشد و توسعه استخوان‌های سالم به مواد مغذی نیاز دارند. کمبود وزن و دریافت نکردن کالری کافی می‌تواند به این معنی باشد که فرد ممکن است آنطور که انتظار می‌رود رشد نکند. پزشکان این حالت را «شکست در رشد» می‌نامند.
بر اساس مطالعه‌ای که در مجله BMC Public Health منتشر شده است، کمبود وزن در مقایسه با افراد با BMI متوسط با افزایش خطر مرگ و میر مرتبط است. محققان پیشنهاد کردند که کمبود وزن ممکن است فرآیندهای بهبودی فرد را پس از تصادف یا تروما در مقایسه با فردی با BMI متوسط مختل کند.
علت کمبود وزن
دلایل مختلفی وجود دارد که یک فرد کمبود وزن داشته باشد. گاهی اوقات، چندین علت زمینه‌ای ممکن است مرتبط باشند.
دلایل کمبود وزن عبارتند از:
سابقه خانوادگی: برخی از افراد به دلیل ویژگی‌های فیزیکی که در خانواده آن‌ها وجود دارد، به طور طبیعی BMI پایینی دارند.
متابولیسم بالا: اگر فردی متابولیسم بالایی داشته باشد، ممکن است حتی با خوردن غذاهای پرانرژی وزن زیادی اضافه نکند.
فعالیت بدنی زیاد: ورزشکاران یا افرادی که فعالیت بدنی بالایی دارند، مانند دوندگان، ممکن است مقادیر قابل توجهی کالری بسوزانند که منجر به کاهش وزن بدن می‌شود.
مشکلات تیروئید: تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید) می‌تواند متابولیسم را افزایش داده و باعث کاهش وزن ناسالم شود.
بیماری جسمی یا بیماری مزمن: برخی از انواع بیماری‌ها می‌توانند باعث تهوع، استفراغ و اسهال منظم شوند و افزایش وزن را دشوار کنند. سایر شرایط ممکن است اشتهای فرد را کاهش دهد، بنابراین فرد تمایلی به خوردن ندارند. به عنوان مثال می‌توان به سرطان، دیابت، اختلالات تیروئید و بیماری‌های گوارشی مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو اشاره کرد.
بیماری روان: سلامت روان ضعیف می‌تواند بر توانایی فرد برای خوردن تأثیر بگذارد، از جمله این موارد می‌توان به افسردگی، اضطراب، اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) و اختلالات خوردن، مانند بی‌اشتهایی و پرخوری اشاره کرد. هر یک از این شرایط می‌تواند بر روی تصویر بدن و اشتهای فرد تأثیر بگذارد.
پزشک می‌تواند به فرد کمک کند تا علت BMI پایین خود را شناسایی کند و با یک برنامه درمانی به او اجازه دهد که به طور سالم وزن اضافه کند.
حتما بخوانید: افزایش وزن سریع با 12 ماده غذایی
درمان کمبود وزن
افزودن میان وعده‌های پر پروتئین به رژیم غذایی روزانه افراد می‌تواند به افزایش وزن کمک کند. اگر فردی دچار کمبود وزن است، روش‌های مختلف برای افزایش وزن سالم وجود دارد که می‌تواند امتحان کند.
یک فرد می‌تواند با پیروی از یک رژیم غذایی سالم که شامل غذاهای مغذی پر کالری است، وزن اضافه کند. پزشک ممکن است به فرد توصیه کند که رژیم غذایی خاصی را برای افزایش وزن بیازماید یا او را به یک متخصص تغذیه برای دریافت یک برنامه غذایی مناسب ارجاع دهد.
برخی از اجزای کلیدی یک رژیم غذایی برای افزایش وزن شامل موارد زیر می‌باشد:
اضافه کردن تنقلات میان وعده‌های پر پروتئین و کربوهیدرات سبوس دار می‌توانند به افزایش وزن فرد کمک کند. به عنوان مثال می‌توان به کره بادام زمینی، میان وعده پروتئینی، چیپس پیتا و هوموس یا بادام اشاره کرد.
خوردن چندین وعده غذایی کوچک در روز: گاهی اوقات ممکن است فرد دچار کمبود وزن باشد، زیرا نمی‌تواند خوردن وعده‌های غذایی بزرگ را تحمل کند. در عوض، فرد می‌تواند چندین وعده غذایی کوچک در طول روز مصرف نماید.
ترکیب مواد غذایی اضافی: فرد می‌تواند منابع غذایی پر کالری مانند قرار دادن بادام خرد شده روی غلات یا ماست، تخمه آفتابگردان یا چیا روی سالاد یا سوپ، یا کره آجیل روی نان تست غلات کامل را به رژیم غذایی فعلی خود اضافه کند.
پرهیز از کالری مضر: خوردن غذاهای پرکالری ممکن است باعث افزایش وزن فرد شود، اما چربی‌های اضافی نیز دارد که می‌تواند بر قلب و عروق خونی فرد تأثیر بگذارد. فرد باید از غذاهایی که قند و نمک بالایی دارند اجتناب کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فردی برای افزایش وزن به اندازه کافی تلاش کرده اما موفق نشده است می‌بایست به پزشک مراجعه کند. افرادی که به دلیل ناتوانی در افزایش وزن، عوارضی مانندرعدم قاعدگی یا ناباروری را تجربه می‌کند نیز باید به پزشک مراجعه کنند.
اگر فردی با بیماری روانی یا اختلال خوردن دست و پنجه نرم می‌کند، ضروری است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشد.
برخی از علائم مرتبط با اختلالات خوردن عبارتند از:
- رفتار پنهانی
- کاهش وزن ناگهانی و غیر قابل توضیح
- امتناع از حضور در رویدادهای خانوادگی یا اجتماعی
- خسته به نظر رسیدن
- امتناع از غذا خوردن در حضور دیگران
اگر فردی این علائم را دارد، دوستان یا اعضای خانواده او باید او را تشویق کنند تا از پزشک یا درمانگر کمک حرفه‌ای بخواهند.
خلاصه
فردی که وزن کمی دارد ممکن است در معرض خطر افزایش عوارضی از جمله مشکلات استخوانی، دندانی و باروری باشد. هدف فرد باید حفظ BMI سالم باشد. مشورت با یک متخصص پزشکی می‌تواند به فرد کمک کند تا وزن سالمی داشته باشد و آن را حفظ کند.
تهیه و ترجمه: diet.com