آنچه در این مقاله می‌خوانید
با توجه به تاثیر ورزش بر روی جسم و روان انسان این سوال برای مان مطرح خواهد شد که سن شروع ورزش و ورزش مناسب برای هر سن کدام است؟ با توجه به توانایی کودک و نوجوانان به فراگیری سریع فنون و تکنیک‌های ورزشی آموزش داده شده، امکان بدست آوردن عملکرد ورزشی کودک در حد فعالیت‌های حرفه‌ای بسیار بیشتر و سریع‌تر از بالغین می‌باشد ولی این موضوع دلیلی بر موفقیت کودک و نوجوانان در فعالیت‌های حرفه‌ای کوتاه مدت و دراز مدت نمی‌باشد.
ورزش یک راه سرگرم کننده برای بچه‌ها و فعال بودن است. ورزش همچنین به روش‌های دیگر به رشد کودکان کمک می‌کند، مانند:
- یادگیری مهارت‌های جدید
- بخشی از یک تیم بودن
- یادگیری کار با مربیان
- یادگیری ارزش تمرین
- لذت بردن از رقابت
سن شروع ورزش
چه زمانی کودک من برای ورزش آماده است؟ کودکان در هر سنی به فعالیت بدنی نیاز دارند. برای بسیاری، انجام ورزش‌های سازماندهی شده (مانند عضویت در تیم فوتبال یا شرکت در کلاس‌های ژیمناستیک) یک راه سرگرم کننده برای فعال ماندن است. برای بهره مندی بیشتر از هر ورزشی، کودکان به مهارت‌های اساسی خاصی نیاز دارند و برخی از این مهارت‌ها به سن کودک بستگی دارد. اگر کودک آماده نباشد، ممکن است ناامید شود و اصلاً تمایلی به بازی نداشته باشد.
ورزش برای همه سنین می‌تواند سرگرم کننده و مفید باشد. برای کودکان نوپا و مهدکودک‌ها، ورزش نباید جنبه رقابتی داشته باشد و بیشتر هدف از ورزش کردن فعال بودن و سرگرمی باشد.
ورزش در سن پنج سالگی
نشستن یا ایستادن و بی‌حرکتی بیش از اندازه (بیشتر از ۵ تا ۱۰ دقیقه) برای کودکان سبب کسالت و خستگی و یا حالات عصبی می‌شود. فعالیت‌هایی که برای کودک تنظیم می‌شود باید به گونه‌ای باشد که او را به تحرک وادار سازد. دویدن، پریدن، دوچرخه سواری، فعالیت‌های موزون همراه با صدای طبل، سوت، زدن دو چوب بر یکدیگر و یا درصورت امکان استفاده از نوارهای موسیقی مناسب که به هماهنگی اعصاب و عضلات و کنترل و تعادل بیشتر بدن منجر خواهد شد.
آب بازی تحت نظارت و بازی با توپ سبک می‌تواند بازی‌های مناسبی باشد. پس از این سن نیز فعالیت ورزشی نباید به یک رشته خاص محدود شود و باید دارای تنوع مناسب از کلیه فعالیت‌های ورزشی مناسب برای سن و خصوصا ورزش‌های پایه را شامل شود.
ورزش برای کودکان زیر ۸ سال
باید در بازی، کشف و یادگیری مهارت‌هایی که از طریق پرتاب کردن و گرفتن، ضربه زدن به توپ، بالا و پایین پریدن، دویدن و شنا کردن حاصل می‌شود، کاملا آزادانه رفتار کنند و این مهارت‌ها را به شادی بخش‌ترین روش بیاموزند.
مطالعات متعدد نشان داده است پرداختن زود هنگام به فعالیت‌های ورزشی حرفه‌ای باعث‌عدم موفقیت کودک در تداوم فعالیت ورزشی می‌شود.
ورزش در 8 تا ۱۰ سالگی
فعالیت‌هایی چون پیاده روی، دوهای کوتاه، ژیمناستیک، شنا، تنیس و تنیس روی میز توصیه می‌شود، کودکان ۸ تا ۱۰ ساله، بسته به میزان رشد خود می‌توانند در مسابقات سازمان یافته شرکت کنند. (مانند مسابقات داخلی در مدارس).
کودکان کم سال نباید به ورزش‌هایی بپردازند که موجب اختلال در کار رشد استخوان ها، عضلات و مفاصل آن‌ها شده یا به این اندام‌ها صدمه وارد کند. بهترین روش پرداختن به ورزش‌های متنوعی است که روی یک اندام متمرکز نشده و طولانی هم نباشند. بدنسازی با وزنه قبل از سن بلوغ توصیه نمی‌شود و پس از آن هم باید همواره تحت نظر مربی انجام گیرد. بهترین حالت در بازی و ورزش کودک زمانی است که او با همسالان یا کودکان هم قد و قواره خود باشد.
آن‌ها هنوز برای توسعه مهارت‌های خود به کمک نیاز دارند و باید کنار آمدن با ناامیدی و شکست را بیاموزند. فعالیت تخصصی آن‌ها باید تنها۴۰-۳۰٪ کل زمان فعالیت ورزشی را تشکیل دهد و بتدریج این میزان افزایش می‌یابد.
از دیدگاه سلامت اگر هدف از ورزش ارتقا سلامت عمومی جامعه باشد و از دیدگاه ورزشی اگر حضور طولانی‌تر ورزشکار و عدم غیبت در میادین ورزشی به علل مختلف از جمله ترس و نگرانی، آسیب و… مورد نظر باشد؛ سن شروع ورزش حرفه‌ای در کودکان ونوجوانان تا سن ۱۴ سالگی توصیه نمی‌شود. زودترین سن شروع ورزش می‌تواند از 3 تا 5 سالگی باشد.
۱۱ تا ۱۳ سال
کودکان و نوجوانان می‌توانند از رقابت در ورزش لذت ببرند و همچنان به آموختن مهارت‌های تازه بپردازند. بعضی از کودکان در این گروه سنی استعداد و علاقه خاصی به یک ورزش به خصوص نشان می‌دهند و می‌توانند با داشتن مربی در این زمینه بسیار پیشرف نمایند.
این سنین، بهترین زمان برای پرداختن به ورزش‌های مختلف و انتخاب ورزش مورد علاقه از میان آن هاست. یک مهارت بسیار مهم در این سنین، آموختن رفتار صحیح در زمان بازی، بردن و باختن است. پرداختن به ورزش در این سنین می‌تواند شامل سفرهایی با تیم ورزشی و فرصت‌هایی برای رهبری گروه هم باشد. نکته مهم در اینجاست که نباید نوجوان را بیش از حدود آمادگی و توانایی جسمی روحی او به انجام کاری «وادار» کرد. نوجوانانی که به هر دلیل علاقه‌ای به شرکت در ورزش‌های رقابتی تیمی ندارند می‌توانند با راهنمایی مربیان و والدین خود به ورزش‌هایی چون اسکیت، سوارکاری، دوچرخه سواری و مانند این‌ها بپردازند.
ورزش در سنین ۱۵-۱۴ سالگی
۵۰٪ فعالیت ورزش برای فعالیت تخصصی در نظر گرفته می‌شود و در نهایت نیز در سنین جوانی و ورزش بزرگسالان باید همواره ۲۰٪ فعالیت‌های ورزشی غیر اختصاصی و فعالیت‌های عمومی و پایه ورزشی باشد. از دیگر نکات مهم در زمینه ورزش کودکان و نوجونان شرکت کودک در ورزش‌های گروهی و در گروه متناسب با کودک از لحاظ سن، جنس و جثه بدنی به صورت توام می‌باشد.
همچنین تعیین نقش ورزشی توسط مربی متناسب با توانایی‌های کودک و به بازی گرفتن وی توسط سایر هم تیمی‌ها نقش مهمی در تداوم انگیزه کودک به شرکت در فعالیت‌های ورزشی دارد. از لحاظ نوع ورزش‌های توصیه شده برای سنین مختلف، ورزش‌ها را می‌توان به سه دسته بدون برخورد، ورزش‌های با برخورد کم و ورزش‌های بسیار پر برخورد تقسیم‌بندی نمود. تقسیم‌بندی دیگر بر حسب میزان فشار وارد بر بدن در حین ورزش می‌باشد.
بطور کلی برای در سنین ۱۴-۱۱ سالگی ورزش‌های کم برخورد مانند والیبال، بدمینتون، بسکتبال، فوتبال و دوچرخه سواری توصیه می‌شود و نهایتا” ورزش‌های بسیار پر برخورد و یا ورزش‌هایی که فشار وارده بر بدن بیش از حد متعارف می‌باشد مانند وزنه برداری، کشتی، فوتبال آمریکایی، هاکی و بوکس بعد از سنین بلوغ و ۱۵ سالگی توصیه می‌شود.
چه ورزشی برای شروع ورزش کودک مناسب است؟
شاید اولین ورزشی که به فکرتان آید، ژیمناستیک باشد. برخی از والدین عاشق یک ورزش یا فعالیت خاص هستند و فرزندان خود را با این امید و توقع بزرگ می‌کنند که فرزندانشان نیز آن را انجام دهند، با این انتظار که هر چه زودتر شروع و سخت‌تر تمرین کنند تا شانس آن‌ها برای ستاره شدن زیاد باشد. برای والدین طبیعی است به چیزی که علاقه دارند، فرزندشان نیز همان را دنبال کنند.
اما شما نباید به طور صد در صدی تمایل به آموزش رشته ورزشی تخصصی در همان ابتدای شروع کودکتان به ورزش داشته باشید. بلکه بهتر است که فرزند را در فواصل کوتاه با چند رشته ورزشی آشنا کنید، تا بدانید به چه علاقه و یا استعداد دارد. به کودکتان سخت نگیرید و توقع زیادی از او نداشته باشید.
کودک را مجبور به ورزش کردن نکنید
مجبور کردن بچه‌ها به ورزش در حالی که تمایلی به آن ندارند؛ هرگز خوب پیش نمی‌رود. ممکن است عاقلانه باشد که قبل از ثبت نام در یک رشته ورزشی، صبر کنید تا فرزندتان خودش تمایل پیدا کند؛ چرا که اجبار به ورزش کردن می‌تواند کلا کودک را از ورزش دور کند و هیچ وقت تمایلی به آن پیدا نکند. کودکانی که خواهر یا برادر بزرگ‌تر دارند، بیشتر به شروع ورزش علاقه پیدا می‌کنند.
تهیه و تدوین: diet.com