اگر می‌خواهید یک برنامه ورزشی را شروع کنید یا در حال حاضر مشغول به ورزش هستید و می‌خواهید که روتین تمرینی‌تان را شدیدتر کنید، پرسشنامه آمادگی فعالیت بدنی (Physical Activity Readiness Questionnaire به اختصار PAR-Q) یک ابزار مناسب برای شروع است. این پرسشنامه به شما کمک خواهد کرد تا ببینید که آیا به شکل ایمنی توانایی انجام تمرین را دارید یا نیاز دارید برای اطمینان از اینکه از حد خو فراتر نمی‌روید، به پزشک مراجعه کنید.
این پرسشنامه (که به اختصار PAR-Q خوانده می‌شود) توسط سیستم بهداشت و درمان بریتیش کلمبیا و هیئت چندرشته‌ای ورزشی ایجاد شده است. این فرم توسط کالج آمریکایی پزشکی ورزشی (ACSM) نیز تأیید شده است.
PAR-Q چیست؟
PAR-Q یک ابزار خود غربالگری است که معمولاً برای تمرین‌دهنده‌های آمادگی جسمانی یا مربیان برای تخمین ایمنی و عوامل خطرزای احتمالی ورزشی بر اساس تاریخچه سلامتی، علائم فعلی و عوامل خطرزا استفاده می‌شود. همچنین به تمرین‌دهنده کمک می‌کند تا یک نسخه ایده‌آل ورزشی را برای متقاضی ورزشی‌اش تجویز کند.
همه سؤالات به منظور کمک به کشف بالقوه عوامل خطرزای احتمالی مرتبط با ورزش طراحی شده‌اند. جدی‌ترین خطرات بالقوه ورزش شدید، حمله قلبی یا دیگر رویدادهای قلبی عروقی در یک فرد با بیماری‌های قلبی تشخیص داده نشده است.
در حالیکه PAR-Q یک سابقه کامل پزشکی نیست، سؤالات به منظور کشف مشکلات مفصلی، احساسی، پزشکی، تعادل، قلبی و گردش خون طراحی شده‌اند که می‌توانند ورزش را سخت‌تر کرده یا حتی برای بعضی افراد خطرناک کنند.
چرا باید این سؤالات را جواب داد؟
PAR-Q می‌تواند و باید برای هر فردی که برای شروع یک برنامه ورزشی یا تعهد به ادامه آن دارد، طراحی شود، چه به صورت تنهایی به کار گرفته شود یا به کمک تمرین‌دهنده یا مربی‌ا‌ش. همچنین توصیه می‌شود آنهایی که به دنبال افزایش شدت تمرین روتین فعلی‌شان نیز هستند نیز از این سؤالات استفاده کنند.
اگرچه فعال‌بودن از نظر جسمی به‌طورکلی خوب است، اما بعضی افراد باید قبل افزایش سطح فعالیت فعلی‌شان وضعیتشان را با پزشک بررسی کنید. PAR-Q به منظور شناسایی تعداد کمی از بزرگسالان که ممکن است فعالیت جسمانی برایشان نامناسب باشد یا آنهایی که باید توصیه‌های پزشکی را متناسب با شرایط پزشکی‌شان دریافت کنند طراحی شده است.
اگر چه این سؤالات مفید هستند؛ اما بعضی از مشکلات قلبی عروقی اساسی – به خصوص در ورزشکاران جوان – می‌تواند فقط به شکل ایمنی با آزمایشات تهاجمی شامل الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) و اکوکاردیوگرام (اکوکاردیوگرافی) تشخیص داده شوند. با این حال هنوز هم این سؤالات ساده می‌توانند یک نقش خیلی مهمی برای غربالگری بیشتر بزرگسالان برای خطرات واضح ایمنی ورزشی و سلامتی داشته باشند.
سؤالات PAR-Q شامل چه سوالاتی می‌شوند؟
PAR-Q شامل فقط هفت سؤال با جواب بلی و خیر است که خیلی سریع می‌توانید آنها را جواب دهید. این سؤالات شامل موارد زیر هستند:
1.آیا تا به حال پزشکتان به شما گفته است که شما مشکل قلبی دارید و باید فعالیت جسمانی توصیه‌شده توسط دکتر را انجام دهید؟
2.آیا هر گونه دردی در ناحیه سینه وقتی که فعالیت جسمانی انجام می‌دهید را احساس می‌کنید؟
3.در ماه‌های گذشته، آیا درد سینه در حین ورزش یا بدون فعالیت جسمانی داشته‌اید ؟
4.آیا تعادلتان را به دلیل سرگیجه از دست داده‌اید یا تا به حال هوشیاری‌تان را از دست داده‌اید؟
5.آیا مشکل مفصل یا استخوانی دارید که می‌تواند با تغییر در فعالیت بدنیتان بدتر شود؟
6.آیا پزشکتان هم اکنون داروهایی برای فشارخون یا مشکل قلبی‌تان تجویز کرده است؟
7.آیا هر دلیل دیگری دارید که چرا نباید فعالیت جسمانی داشته باشید؟
نتایج PAR-Q
جواب‌های شما با سؤالات بالا می‌تواند به تخمین آمادگی‌تان برای شروع برنامه ورزشی یا افزایش شدت فعلی برنامه تمرینی‌تان کمک کند.
اگر جوابتان بله بوده است
اگر به یک یا بیشتر از یک سؤال از سؤالات بالا جواب مثبت داده‌اید، قدم بعدی سؤالات +PAR-Q است که یک مجموعه از 10 سؤال بعدی است. 10 سؤال بعدی جزو سؤالات عمیق‌تری هستند که درباره مشکلات سلامتی به خصوص مانند آرتروز و سرطان هستند.
اگر به هر یک از سؤالات بالا جواب بلی داده‌اید، توصیه می‌شود که قبل از شروع آزمون آمادگی جسمانی یا افزایش قابل ملاحظه فعالیت جسمانی‌تان با پزشکتان مشورت کنید. از پزشکتان بخواهید اطلاعاتی را درباره محدودیت‌های خاصی ورزشی و شرایط پزشکی‌تان به شما بدهد. در بیشتر موارد، شما هنوز هم قادر خواهید بود تا هر نوع فعالیت جسمانی که می‌خواهید را بر اساس پایبندی به بعضی از دستورالعمل‌ها هرچند طولانی انجام دهید.
چه وقتی برنامه تمرینی را به تأخیر بیندازیم؟
اگر به دلیل بیماری‌های موقتی مانند سرماخوردگی یا تب، شرایط خوبی نداشتید، تا زمانی که احساس بهتری پیدا خواهید کرد، منتظر بمانید. اگر حامله هستید، با پزشکتان قبل از شروع فعالیت بیشتر مشورت کنید.
اگر به هر کدام از سؤالات بالا جواب خیر داده‌اید
اگر به همه جواب بالا جواب خیر داده‌اید، می‌توانید به صورت منطقی مطمئن شوید که به صورت ایمنی ورزش می‌کنید و خطر ابتلا به هر گونه عوارض ناشی از ورزش در شما کم خواهد بود. اما هنوز هم شروع آرام و افزایش تدریجی اهمیت دارد. همچنین ممکن ارزیابی آمادگی جسمانی با یک مربی یا تمرین‌دهنده شخصی برای تعیین زمان شروع نیز مفید باشد.
از یاد نبرید که اگر سلامتی‌تان تغییر کرد، و هر کدام از سؤالات بالا به “بله” تغییر داده شد، این را به مربی یا پزشکتان اطلاع دهید. شاید حتی به تغییراتی در برنامه فعالیت جسمانی‌تان نیاز داشته باشد.
جمع‌بندی
ورزش به صورت کلی برای هر فردی، ایمن در نظر گرفته می‌شود (و البته مفید) ، اگرچه بعضی افراد به کمی احتیاط نیاز دارند. سؤالات PAR-Q و +PAR-Q می‌تواند به شما کمک کند قبل از شروع یا افزایش در برنامه ورزشی‌تان به پزشک مراجعه کنید یا خیر.