مینای دندان به عنوان سخت‌ترین ماده در بدن است. حتی از استخوان‌ها هم سخت‌تر است!
این ماده لایه خارجی دندان‌ها را پوشانده است و از قسمت‌های داخلی دندان‌ها در مقابل فرسایش و پوسیدگی محافظت می‌کند. با اینکه مینای دندان‌ها خیلی سفت و محکم است، اما موارد مختلفی مانند باکتری‌ها، اسیدهای دهان یا خوراکی‌ها و پلاک‌ها می‌توانند به آن آسیب وارد کنند. حتی در صورتی که بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت نشود، این لایه محافظ به مرور از بین خواهد رفت.
با توجه به این موارد باید راهکارهایی را برای محافظت از آن انجام داد. در ادامه این مقاله به بررسی نکات مهمی در این رابطه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مقالات پیشنهادی مرتبط با مینای دندان
مینای دندان را بیشتر بشناسید
لایه محافظ بیرونی دندان را مینای دندان (Tooth Enamel) می‌گویند. این قسمت رویی‌ترین قسمت دندان است. محکم‌ترین عضو بدن از لحاظ استحکام است و کل تاج را می‌پوشاند. اما این بخش هم می‌تواند بر اثر عوامل مختلف آسیب ببیند.
حدود 95 درصد مینای دندان را کلسیم و فسفر تشکیل داده است. این دو ماده معدنی ساختار کریستالی فوق العاده محکمی را با یکدیگر می‌سازند که به آن هیدروکسی‌آپاتیت می‌گویند. مابقی ساختار مینای دندان را سدیم، کربنات، منیزیم، فلوراید، آب و پروتئین تشکیل می‌دهد.
چه عواملی باعث آسیب به مینای دندان می‌شود؟
وقتی اسیدها به لایه سخت خارجی دندان آسیب وارد می‌کنند، مینای دندان دچار پوسیدگی می‌شود. بزاق دهان باعث خنثی سازی اسیدهای دهان می‌شود ولی عوامل مختلف دیگری هم هستند که می‌توانند باعث آسیب به آن شوند:
- رژیم غذایی نامتعادل و سرشار از نشاسته و غذاهای اسیدی مانند آبمیوه‌ها و نوشیدنی‌های گازدار
- اصطکاک و فرسایش روزانه مانند مصرف مداوم غذاهای خشک و سفت
- دندان قروچه
- خشک شدن دهان
- رفلاکس معده
- پرخوری‌های عصبی
- ژنتیک
آسیب دیدن مینای دندان چه عوارضی دارد؟
مینای دندان از دندان و قسمت‌های داخلی آن مانند پالپ دندان و عاج در مقابل آسیب‌ها محافظت می‌کند. از جمله عوارضی که در پی این آسیب‌ها ممکن است بروز داده شود شامل موارد زیر است:
- ترک خوردن دندان‌ها
- تغییر رنگ دندان‌ها
- پوسیدگی دندان‌ها و به مرور از بین رفتن آنها
چگونه از مینای دندان محافظت کنیم؟
پیشگیری از آسیب‌ها بهترین روش برای محافظت از مینای دندان‌ها است. با راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، می‌توانید به بهترین شکل از مینای دندان محافظت کنید.
1. روزانه 2 مرتبه مسواک بزنید
در صورتی که 2 مرتبه در روز مسواک بزنید، باکتری‌ها، پلاک‌ها و رسوبات را از سطح دندان حذف می‌کنید و احتمال آسیب به تمام قسمت‌های دندان کاهش خواهد یافت.
2. روزانه یک مرتبه نخ دندان استفاده کنید
باکتری‌ها، پلاک و یا خرده‌های غذا بیشتر تمایل دارند در بین دندان‌ها مخفی شوند. استفاده از نخ دندان فرصت آسیب در این نواحی را کاهش می‌دهد.
3. برس نرم انتخاب کنید
مسواکی انتخاب کنید که برس نرمی دارد. این مسواک‌ها مینای دندان شما را از بین نمی‌برند. همواره سعی کنید به آرامی مسواک بزنید.
4. خمیر دندان حاوی فلوراید تهیه کنید
سعی کنید در انتخاب خمیر دندان گزینه‌ای را انتخاب کنید که حاوی فلوراید باشد. مصرف روزانه فلوراید به تقویت مینای دندان کمک می‌کند.
5. همواره آب بنوشید
ساده‌ترین راهی که به کمک آن می‌توانید به از بین بردن بقایای غذا در دهان کمک کنید و تا حدودی از تشکیل باکتری و پلاکت جلوگیری کنید، نوشیدن آب است. علاوه بر این مورد، نوشیدن آب به پیشگیری از آسیب ناشی از خشکی مینای دندان نیز کمک می‌کند.
6. محافظ دندان برای افرادی که دندان قروچه می‌کنند ضروری است
در صورتی که دندان قروچه می‌کنید، برای اینکه بتوانید از سایش مینای دندان و افزایش عمر دندان‌ها محافظت کنید، باید از محافظ دندان استفاده کنید. اغلب در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند.
7. برای محافظت از مینای دندان مشکلات زمینه‌ای را برطرف کنید
خیلی از مشکلات زمینه‌ای باعث آسیب به این پوشش می‌شوند. مواردی مانند خشکی دهان، تنفس دائمی با دهان، بازگشت اسید معده به مری و پرخوری‌های عصبی، می‌توانند به این لایه آسیب وارد کنند. سعی کنید تا جای ممکن آنها را برطرف کنید تا عمر دندان‌ها را افزایش دهید.
8. مکمل مناسب تهیه کنید
در صورتی که رژیم غذایی نامتعادل دارید، باید از مکمل‌ها برای دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی هم کمک بگیرید. مکمل‌های حاوی کلسیم نیز به تقویت دندان‌ها کمک می‌کنند.
9. آدامس بدون قند گزینه بهتری است
آدامس‌های بدون قند گزینه‌های عالی برای ترشح بزاق بیشتر هستند. بزاق به حفاظت بیشتر مینای دندان کمک می‌کند. حتی آدامس‌های حاوی زایلیتول نیز گزینه‌های خوبی هستند. با این روش از پوسیدگی دندان‌ها نیز جلوگیری خواهد شد.
10. با کمک نی نوشیدنی‌های اسیدی را بنوشید
نوشیدنی‌های اسیدی مانند انواع نوشابه گازدار، به شدت به مینای دندان‌ها آسیب وارد می‌کنند. سعی کنید تا جای ممکن از مصرف این نوشیدنی‌ها اجتناب کنید و در صورت لزوم از نی برای نوشیدن آنها استفاده کنید.
حتی مصرف غذاهای اسیدی مانند انواع میوه، شیر، سبزیجات و غذاهای حاوی فلوراید مانند اسفناج و چای سبز را فراموش نکنید.
11. معاینات مرتب و مکرر داشته باشید
سعی کنید برای بررسی سلامت دهان و دندان به طور مرتب با فواصل مناسب (مثلا هر 6 ماه یکبار بسته به وضعیت دندان‌ها) به دندانپزشکی مراجعه کنید. این روش به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز کوچکترین پوسیدگی، از آسیب بیشتر جلوگیری کنید.
مقالات پیشنهادی مرتبط با مینای دندان
نکات پایانی
در صورتی که مینای دندان از بین برود، دوباره رشد نمی‌کند و تولید نمی‌شود. حتی به طور طبیعی یا مصنوعی نمی‌توانید آن را بسازید. ولی می‌توانید با راهکارهای مناسب و مواد معدنی دریافتی، به حفظ قسمت‌های باقیمانده کمک کنید. فرسایش مینای دندان امری اجتناب ناپذیر در مقابل بالا رفتن سن و پیری است.
بدن نمی‌تواند مجدد مینای دندان را تولید کند ولی با دریافت مواد معدنی همچون کلسیم، فلوراید و فسفر به مقدار متعادل، می‌توانید تا حد به سزایی از آن محافظت کنید.