سن بروز بیماری کبد چرب می‌تواند متفاوت باشد، اما اغلب در افراد بالغ و میانسال رخ می‌دهد. این بیماری به عواملی مانند عادات غذایی ناسالم، چاقی، دیابت، مصرف الکل، و عوامل ژنتیکی مرتبط است. با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماری کبد چرب نیز افزایش می‌یابد. از آنجا که بیماری کبد چرب به طور طبیعی پیشرفت میکند و می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند سیروز و تالاسمیا تبدیل شود، تشخیص زودهنگام و کنترل مناسب از طریق تغییرات در سبک زندگی و درمان‌های مرتبط با آن اهمیت دارد.
بیشتر بخوانید: انواع کبد چرب، علل و تشخیص کبد چرب
کبد چرب بیماری رایجی است که بر اثر انباشته شدن چربی در کبد به وجود می‌آید. سن بروز بیماری کبد چرب بستگی به شرایط زیادی دارد و حتی امکان دارد کودکان و نوجوانان را هم درگیر کند. از این نظر نمی‌توان سن خاصی را برای آن در نظر گرفت، بااین‌وجود ریسک ابتلا به این بیماری بعد از چهل‌سالگی بیشتر می‌شود.
وظایف کبد چیست؟
کبد یکی از ارگان‌های حیاتی بدن است که وظایف متعددی دارد، از جمله:
- تولید صفرا برای کمک به فرایند گوارش
- تولید پروتئین بدن
- ذخیره آهن
- تبدیل مواد مغذی به انرژی
- کمک به لخته شدن خون به هنگام آسیب‌دیدگی و زخمی‌شدن
- پاک‌کردن خون از سموم و باکتری‌ها
بیماری کبد چرب
کبد انسان در حدود ۱.۵ کیلوگرم وزن دارد. هنگامی که چربی موجود در آن به میزان ۷۵ تا ۱۵۰ گرم برسد، این بیماری ایجاد می‌شود. هرچه میزان چربی بیشتر باشد سن بروز بیماری کبد چرب کاهش می‌يابد. اغلب افرادی که کبد چرب دارند هیچ علامتی ندارند و مشکلی در روند زندگی‌شان ایجاد نمی‌شود، بااین‌وجود ممکن است منجر به آسیب‌های کبدی شود.
برای ۷ تا ۳۰ درصد افراد مبتلا به کبد چرب با گذشت زمان بیماری طی سه مرحله پیشرفت میکند:
- کبد ملتهب شده و به بافت‌های آن آسیب می‌رسد که به آن استئاتوهپاتیت گفته می‌شود.
- در محل‌های آسیب‌دیده بافت اسکار تشکیل می‌شود که به آن فیبروز گفته می‌شود.
- بافت اسکار گسترش می‌یابد و جای بافت سالم را می‌گیرد، به این مرحله سیروز گفته می‌شود.
انواع کبد چرب
بیماری کبد چرب در دو شکل اصلی دیده می‌شود:
- بیماری کبد چرب ناشی از الکل
در این حالت بیماری به علت مصرف بیش از حد الکل ایجاد می‌شود که در جوامع غربی به‌ویژه آمریکا بسیار شایع است.
- بیماری کبد چرب غیرالکلی
این بیماری در افرادی که مصرف بالای الکل ندارند، به بیماری کبد چرب غیرالکلی مشهور است. هنوز علت دقیق آن مشخص نیست؛ اما احتمالاً چاقی و دیابت می‌تواند در سن بروز بیماری کبد چرب غیرالکلی نقش داشته باشد. پرستار در منزل اهمیت ویژه‌ای به این قسمت می‌دهد.
سن بروز بیماری کبد چرب
همان‌طور که بیان شد این بیماری مختص به رنج سنی خاصی نیست، اما دلایلی وجود دارد که باعث پایین آمدن سن بروز بیماری کبد چرب می‌شوند. شیوه زندگی ناسالم و تغذیه غلط باعث شده تا روز به روز به تعداد افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، افزوده شود. برخی از مهم‌ترین علل و شرایطی که منجر به ایجاد این بیماری کبد چرب می‌شود در ادامه خلاصه شده است:
- اضافه‌وزن داشتن یا چاقی شکمی
- بالا بودن سطح چربی خون (تری گلیسیرید یا کلسترول بد)
- ابتلا به دیابت
- فشارخون بالا
- بارداری
نشانه‌های ابتلا به بیماری کبد چرب
اغلب افراد مبتلا علامت خاصی ندارند تا زمانی که بیماری به مرحله پیشرفته برسد، یعنی در مرحله سیروز کبدی باشد. در این حالت علائم زیر محتمل است:
- دردهای شکمی یا پری و سفتی شکم در قسمت سمت راست و بالای آن
- حالت تهوع، بی‌اشتهایی و کاهش وزن
- زردشدن پوست و سفیدشدن چشم
- ورم در پاها و شکم
- خستگی شدید یا آشفتگی‌های ذهنی
- ضعف بدنی
درمان کبد چرب و راهکارهای پیشگیری از آن
داروی خاصی برای درمان بیماری کبد چرب وجود ندارد؛ اما عواملی که به درمان و پیشگیری از بیماری کبد چرب کمک می‌کنند، شامل تغییراتی در سبک زندگی است که می‌تواند بسیار مؤثر باشد:
- اجتناب از مصرف الکل
- کم‌کردن وزن به‌صورت آهسته و طبق برنامه
- مصرف داروهای کنترل دیابت، کلسترول و تری گلیسیرید برای بیماران مبتلا به دیابت و چربی خون
- مصرف ویتامین ای (E)
- ورزش منظم
- مصرف میوه و سبزی
کبد توانایی شگفت‌انگیزی برای ترمیم خود دارد، پس اگر موارد گفته شده را رعایت کنید می‌توانید چربی و التهاب کبد را از بین ببرید و روند بیماری را به سمت سلامتی معکوس کنید.
کلام پایانی
از آن جایی که این بیماری هیچ علامت اولیه ای ندارد و تنها در مراحل خطرناک پایانی قابل تشخیص است، بهترین کار تغییر سبک زندگی و پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب است. کبد چرب بیماری است که اگر به مراحل پایانی برسد خطرناک و کشنده است که در نهایت منجر به سیروز یا سرطان کبد می‌شود و فرد را از پا درمی‌آورد. اگر سؤالی در این زمینه دارید تیم حرفه‌ای و متخصص ما در مؤسسه پرستاری سلامت اول آماده پاسخگویی به سؤالات شما و در صورت نیاز اعزام پرستار است.