تمرین با وزنه ممکن است منبع جوانی باشد. مطالعات نشان داده‌اند که تمرینات مقاومتی نه تنها باعث بهبود قدرت عضلانی، متابولیسم و تعادل می‌شوند بلکه به کاهش نشانه‌های بالارفتن سن در سطح سلولی نیز کمک می‌کند و به شما کمک می‌کنند تا احساس انرژی و شادابی بیشتری بکنید.
فواید تمرین با وزنه بی‌چون و چرا هستند اما شروع این تمرینات بعد از 50 سالگی ممکن است یک سری چالش را به همراه داشته باشد – به خصوص اگر تاریخچه‌ای از دردهای مفصل یا درد زانو، لگن و کمر داشته باشید. قبل از شروع یک روتین تمرینی جدید، حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
انجمن ملی شایسته‌سازی و قدرت (National Strenght and Conditioning Association) توصیه می‌کند که افراد بزرگسال دو یا سه روز در هفته را به انجام تمرینات قدرتی اختصاص دهند. این روتین تمرینی باید با تمرکز روی همه گروه‌های عضلانی اصلی شامل بازوها، پاها، شانه‌ها و تنه با هدف وزنه‌برداری فقط به‌اندازه‌ای که بتوانید 10 تا 15 تکرار قبل از خسته‌شدن عضلات انجام دهید انجام شود.
تمرینات قدرتی به تمرینات وزنه آزاد یا دستگاه‌ها محدود نمی‌شوند. شما همچنین می‌توانید از آب، وزن بدنتان یا کش‌های مقاومتی نیز برای مقاومت استفاده کنید.
تمرینات وزنه و تمرینات هوازی
بیشتر افراد بزرگسال از این قضیه اطلاع دارند که به ورزش منظم هوازی مانند پیاده‌روی، شنا یا دویدن برای تقویت قلب و شش‌هایشان و همچنین خوش شکل کردن بدنشان نیاز دارند اما شاید تمرین با وزنه یا تمرینات مقاومتی را نادیده بگیرند.
تمرینات قدرتی تنها نوع ورزشی هستند که می‌توان آن را به طور قابل‌ملاحظه‌ای آرام و آهسته انجام داد و حتی باعث کاهش شیب ازدست‌رفتن حجم عضلانی، چگالی استخوانی و قدرت می‌شوند که زمانی عواقب اجتناب‌ناپذیری پیری در نظر گرفته می‌شدند.
به صورت ایده‌آل، یک روتین ورزشی میتواند ترکیبی از هر دو هوازی و تمرینات وزنه باشد. یک مطالعه با ارزیابی دو نوع برنامه ورزشی مختلف در افراد بزرگسال چاق دریافت که یک روتین ترکیبی از هر دو تمرینات قدرتی و هوازی بیشترین تأثیر را در بهبود عملکرد ورزشی و حرکات فانکشنال بعد از شش ماه در مقایسه با گروهی داشت که فقط تمرینات قدرتی یا هوازی داشتند.
افراد بزرگسال سن-بالایی که برای مدتی زندگی کم‌تحرکی داشته‌اند، از انجام یک روتین تمرینی قدرتی قبل از شروع یک برنامه پیاده‌روی یا فعالیت هوازی دیگر فایده می‌برند. تحقیقات نشان داده است که افراد با سن بالاتر از 50 که غیرفعال هستند در معرض خطر بالای افتادن قرار دارند و این میتواند به دلایلی مانند: ضعف تونونس عضلانی، کاهش انعطاف‌پذیری و تعادل باشد که در معرض خطر قرار می‌گیرد.
حرکات ضروری برای تمرین با وزنه بالای 50 سال
برای کاهش خطر افتادن‌ها و مصدومیت‌ها در زمان شروع این حرکات، بهتر است با تقویت گروه‌های بزرگ عضلانی شامل پاها، بازوها و عضلات شکم برای سه تا چهار هفته به مدت حداقل دو بار جلسات تمرین قدرتی در هفته شروع کنید.
وزارت بهداشت و خدمات انسانی امریکا برای بزرگسالان فعال، 20 تا 30 دقیقه تمرینات وزنه دو تا سه بار در هفته و 20 تا 60 دقیقه فعالیت هوازی 3 تا 5 بار در هفته را به همراه تمرینات کششی حداقل دو بار در هفته توصیه می‌کند.
تمرینات قدرتی به تمرینات وزنه آزاد یا دستگاه‌ها محدود نمی‌شوند. شما می‌توانید از آب، وزن بدنتان یا کش‌های مقاومتی نیز برای اعمال مقاومت استفاده کنید.
یک ترکیبی از تمرینات بازو، پا، تمرین با وزنه برای مرکز بدن میتواند موبیلیتی و قدرت کلی‌تان را تضمین کند. برای مثال، یک روتین قدرتی ممکن است شامل تمرینات زیر شود:
- پلانک ساعد
- شنا سوئدی اصلاح شده ( شنای روی زانو)
- اسکوات ساده
- فلای سینه با توپ سویسی
- پشت بازو دمبل خوابیده روی توپ سویسی
- پرس شانه
- پل-اُور توپ سوئیسی
- لگ لیفت روی توپ سوئیسی
- پل همسترینگ یک پا
غلبه بر موانع و چالش‌های رایج
یکی از سخت‌ترین چیزها درباره شروع برنامه تمرین با وزنه یا هر نوع ورزشی، متعهدماندن به انجام آن است. نکات زیر بدین منظور ممکن است به شما کمک کند:
- برنامه‌ریزی تمرین با وزنه طی زمان‌هایی از روز یا هفته که بیشترین احساس انرژی را می‌کنید به جای لحظاتی که احساس خستگی می‌کنید.
- هر روز که تمرینتان را انجام دادید آن را در تقویت نشانه‌گذاری کنید
- از دوستان یا اعضای خانواده‌تان بخواهید به شما ملحق شوند تا به شما کمک کنند تا حمایت اجتماعی و انگیزه‌تان را افزایش دهید.
- افزایش مقدار ورزش و وزنه به صورت تدریجی.
ملاحظات ایمنی و پرهیز از مصدومیت
بزرگسالان 50 سال و بیشتر ممکن است همچنین از شروع کار با یک فیزیوتراپیست برای کمک جهت افزایش دامنه حرکتی و قدرتی‌شان در مفاصل دردناک و سفت و سختشان کمک بگیرند و همچنین چند جلسه‌ای را با یک مربی شخصی بردارند تا به آنها پیشگیری از مصدومیت و برداشتن صحیح وزنه‌برداری را بیاموزد.
شاید اصطلاح بدون درد هیچ پیشرفتی به دست نمی‌آید یک مانترای اتاق وزنه باشد، اما شما نباید واقعاً در حین انجام وزنه‌برداری، دردی را تجربه کنید. وقتی عضلاتتان را به مرز خستگی برسانید، باید انتظار کمی ناراحتی را داشته باشید. وقتی عضلاتتان با مقاومت تحت چالش قرار بگیرند، تجزیه بافتی اتفاق می‌افتاد. احساس کمی گرفتگی در روز بعد از تمرین همانطور که فیبرهای عضلانی ترمیم می‌شوند و قوی‌تر می‌شوند طبیعی است.
اگر هر گونه درد عصبی یا مفصلی را تجربه کردید، یا مقدار خیلی زیادی فشار به هر یک از نواحی بدنتان اعمال کردید، احتمالاً زیاد از حد دارید وزن اعمال می‌کنید و این میتواند به شما آسیب بزند. کشیدگی‌ها، پیچ‌خوردگی‌ها و صدمه‌های بافتی میتواند به هفته‌ها یا حتی ماه‌ها زمان برای بهبود نیاز داشته باشد بنابراین پیشگیری از مصدومیت باید اولویت اولتان باشد.
اگر درد تیزی در عضلات یا مفاصلتان احساس کردید، بلافاصله وزنه‌برداری را متوقف کنید. اگر ناراحتی شدید است یا با استراحت برطرف نمی‌شود به متخصص آسیب ورزشی یا پزشکی آگاه در زمینه آسیب‌های ورزشی مراجعه کنید.
فواید اضافی دیگر
به صورت کلی، همانطور که شخصی پا به سن می‌گذارد، فیبرهای عضلانی از نظر تعداد و اندازه (هایپرتروفی) کاهش پیدا می‌کنند و حساسیتشان به پیام‌های سیستم عصبی مرکزی نیز کاهش می‌یابد. این کاهش به کاهش قدرت، تعادل و هماهنگی نیز منجر می‌شود. خوشبختانه، شروع یک روتین تمرینی قدرتی بعد از 50 سال میتواند باعث توقف این کاهش یا آهسته‌تر کردن این روند شده و سلامتی‌تان را به روش‌های مختلفی مانند زیر بهبود بخشد:
حفظ و نگهداری عضله
اگرچه شکی نیست که بعد از 40 سالگی آتروفی عضلانی با درجاتی کم شروع می‌شوند، اما میزان وقوع اینکه کدام یکی از این عوامل اتفاق می‌افتد به عواملی مانند ژنتیک، رژیم غذایی، دخانیات، و استفاده از الکل – و بیشتر از همه – به سطح فعالیت بدنی بستگی دارد.
مطالعات نشان می‌دهند که کم-تحرکی مسئول بیماری‌های مرتبط با از دست‌دادن عضله هستند و ورزش مقاومتی میتواند این فرایند را آهسته‌تر کرده یا حتی با افزایش اندازه فیبرهای عضلانی، برعکس کند.
تقویت استخوان‌ها
تمرین با وزنه چگالی استخوانی را افزایش می‌دهند که خطر گسترش شکستگی‌ها و پوکی استخوان را پایین می‌آورد. تمرینات قدرتی وزن بیشتری به استخوان‌ها با ساخت عضلات اضافه کرده که استخوان‌ها را برای تقویت و رشد تحریک می‌کند.
کاهش درد مفصل
تمرین با وزنه مناسب، فقط باعث اعمال مستقیم استرس به مفاصل نمی‌شوند و برای افراد با آرتریت‌ها نیز ایده‌آل هستند. در حقیقت، روماتولوژیست‌های بنیاد آرتریت تمرینات وزنه را برای بیماران مبتلا به آرتریت توصیه می‌کنند. اگرچه ورزش نمی‌تواند اثرات تغییرات آرتریت را برعکس کند، اما وزنه‌برداری ممکن است علائم را با تقویت عضلات، تاندون‌ها و رباط‌های احاطه‌کننده مفاصل، کاهش دهد.
کیفیت زندگی بهتر
ورزش مقاومتی همچنین به بزرگسالان کمک می‌کند تا با بدست‌آوردن قدرت لازم برای انجام کارهای روزانه، به شکل مستقلی زندگی کنند. حتی شواهدی در دست است مبنی بر اینکه تمرینات مقاومتی به خواب بهتر افراد و البته بهبود خلق‌و‌خوی آنها در افرادی که افسردگی خفیف تا متوسط داشته‌اند کمک می‌کند.
جمع‌بندی
تمرین با وزنه برای بزرگسالان در هر سنی اهمیت دارند اما به ویژه برای افراد بالای 50 سال میتواند به حفظ عضلات و استخوان و بهبود حرکات فانکشنال روزانه مانند حمل‌کردن خریدهای خانه یا خم‌شدن برای برداشتن چیزی از زمین کمک کنند. همچنین به شما کمک می‌کنند تا در سال‌های پیش روی زندگی‌تان احساس بهتری داشته باشید.
هدفتان انجام دو تا سه بار تمرینات قدرتی در هفته باشد و اگر دردی را تجربه کردید، تمرین را متوقف کنید. از یاد نبرید که بدنتان را قبل از تمرین به خوبی گرم کنید و با توجه به صدای بدنتان تمرینات را جلو ببرید.
تهیه و ترجمه: diet.com