عدم تحمل ورزش (EI)، کاهش ظرفیت یا ناتوانی بدن فرد در انجام فعالیت‌های جسمانی مناسب برای سن خود است. افراد مبتلا به عدم تحمل ورزش، اغلب هنگام انجام فعالیت بدنی متوسط تا شدید دچار خستگی ناتوان کننده می‌شوند. اما نکته مهم این است که EI می‌تواند افراد را از انجام ورزش‌های سبک و فعالیت‌های روزمره نیز باز دارد.
اگرچه شرایط پزشکی مختلفی می‌تواند باعث‌عدم تحمل ورزش شود، اما علامت اولیه آن، نارسایی قلبی دیاستولیک است. نارسایی قلبی دیاستولیک زمانی ایجاد می‌شود که عضله قلب سفت‌تر از حالت طبیعی است. دیواره بطن نمی‌تواند به صورت کافی به حالت استراحت در آید (ریلکس شود)، منجر به پر شدن ناکافی بطن طی دیاستول و متعاقب آن کاهش حجم ضربه‌ای و برونده قلبی می‌شود. به عبارتی سفتی عضله قلب باعث می‌شود قلب به درستی پراز خون نشود.
این مقاله علائم و علل‌عدم تحمل ورزش را مورد بحث قرار می‌دهد. همچنین نحوه تشخیص و درمان ناتوانی در انجام فعالیت بدنی به دلیل‌عدم تحمل ورزش را مورد بررسی قرار می‌دهد.
علائم و نشانه‌های عدم تحمل ورزش
کسالت پس از تمرین (PEM) و خستگی شدید، شایع‌ترین علائم عدم تحمل ورزش هستند. افراد مبتلا به EI معمولاً هنگام انجام تمرینات بدنی با هر شدت، از جمله فعالیت خفیف در طول فعالیت‌های روزمره نیز احساس خستگی و تنگی نفس را تجربه می‌کنند.
در کسانی که خستگی نامتناسب با انرژی مصرف شده در حین فعالیت بدنی را تجربه می‌کنند، ورزش عاملی را تحریک می‌کند که دانشمندان آن را تشدید خستگی پس از تمرین می‌نامند. این اصطلاح به افراد مبتلا به‌عدم تحمل ورزش اشاره دارد که پس از درگیر شدن در فعالیت بدنی، سطح انرژی آنان دچار به اصطلاح «ازکار افتادن» می‌شود.
در زیر برخی از علائم و نشانه‌های معمول‌عدم تحمل ورزش آورده شده است:
- خستگی مفرط
- فرسودگی
- سستی
- درد قفسه سینه (آنژین صدری)
- حالت تهوع، استفراغ
- سنگینی در اندام‌ها
- درد عضلانی
- تنگی نفس
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی)
عدم تحمل ورزش یکی از شایع‌ترین علائم بالینی است که بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی (AFib یا AF) تجربه می‌کنند.
علت عدم تحمل ورزش
نارسایی قلبی در سمت چپ یکی از دلایل اصلی عدم تحمل ورزش است. با این حال، هر شرایط پزشکی که مانع از رساندن خون غنی از اکسیژن به عضلات در حال کار در طول فعالیت بدنی شود (مانند بیماری‌های میتوکندیرال یا اختلالات متابولیک) می‌تواند باعث‌عدم تحمل ورزش شود.
به عنوان مثال، شرایط تنفسی مانند بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، آسم، آمفیزم و سایر بیماری‌های مزمن ریوی که توانایی فرد برای تنفس عمیق را کاهش می‌دهند، به میزان قابل توجهی میزان اکسیژن موجود برای سوخت انقباضات ماهیچه‌ای را کاهش می‌دهند.
افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن (ME/CFS) مستعد عدم تحمل ورزش هستند. به این وضعیت، بیماری عدم تحمل فشار سیستمیک (SEID) نیز گفته می‌شود. همانطور که از نام آن پیداست، خستگی مزمن و «عدم تحمل فشار»، انجام فعالیت‌های شدید را برای افراد مبتلا به ME/CFS یا SEID بسیار چالش برانگیز می‌کند. حتی سطوح خفیف فعالیت نیز می‌تواند علائم را بدتر کند.
اگرچه محققان کاملاً مطمئن نیستند که چرا ME/CFS و SEID باعث عدم تحمل شدید ورزش می‌شوند، یک مطالعه در کشور نروژ در سال ۲۰۱۹ نشان داد که سندرم خستگی مزمن با تجمع غیرطبیعی لاکتات خون در طول فعالیت بدنی مرتبط است و به طور قابل توجهی تحمل ورزش را کاهش می‌دهد.
ویروس SARS-CoV-2 (COVID-19) همچنین می‌تواند باعث عدم تحمل ورزش شود. یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز در اکتبر ۲۰۲۲ نشان داد که در بین افرادی که علائم کووید طولانی مدت داشتند، ظرفیت ورزش بیش از سه ماه پس از عفونت SARS-CoV-2 به طور قابل توجهی کاهش یافت.
تشخیص
تست ورزش قلبی ریوی (CPET)، که تحت عنوان تست VO2 یا بیشینه اکسیژن مصرفی نیز شناخته می‌شود، یک روش بسیار موثر برای ارزیابی ظرفیت هوازی و اندازه گیری واکنش بدن فرد به فعالیت بدنی با شدت‌های مختلف است.
CPET برای تشخیص‌عدم تحمل ورزش استفاده می‌شود. علاوه بر کمی کردن میزان تحمل ورزش، آزمایش ورزش قلبی ریوی، به صورت غیرتهاجمی می‌تواند مشخص کند که کدام یک از شرایط پزشکی باعث‌عدم تحمل ورزش به تنهایی یا ترکیبی می‌شود.
تست استرس قلبی یک ابزار تشخیصی رایج در مطب پزشک است که در آن از الکتروکاردیوگرام (ECG) برای ارزیابی واکنش قلب به فعالیت بدنی استفاده می‌شود. این تست‌های ورزشی قلبی غیر تهاجمی هستند و نیازی به تزریق ندارند.
تست استرس هسته‌ای پیشرفته‌تر از تست استرس قلبی است. این تست، به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما اجازه می‌دهد تا با استفاده از فناوری‌های مختلف تصویربرداری (مانند اسکن PET، اسکن SPECT، تصویربرداری پرفیوژن میوکارد) ببیند که در طول ورزش در قلب شما چه اتفاقی می‌افتد. در این روش مقدار کمی از مواد رادیواکتیو را تزریق می‌شود و کارکرد قلب مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سایر تست‌های تحمل ورزش (ETT) عبارتند از:
- اکوکاردیوگرام استرس ورزش (تصویربرداری اولتراسوند)
- اکوکاردیوگرام استرس دوبوتامین (DSE)
- تست استرس پرفیوژن میوکارد
- تست تنش آلترنانس امواج تی میکروولت
درمان عدم تحمل ورزش
درمان علت اصلی عدم تحمل ورزش، می‌تواند برای افراد مبتلا به EI شروع فعالیت‌های بدنی بیشتر و بهره مندی از مزایای سلامتی ناشی از ورزش را ایجاد کند. از آنجایی که بسیاری از موارد مختلف می‌توانند باعث‌عدم تحمل ورزش شوند، همکاری با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی برای تشخیص دقیق و ارائه یک برنامه درمانی ویژه اهمیت دارد. این ممکن است شامل نظارت بر چکونگی انجام جلسات تمرینی نیز باشد.
خلاصه
عدم تحمل ورزش، کاهش ظرفیت شرکت در فعالیت بدنی است که توسط افراد مبتلا به‌عدم تحمل ورزش تجربه می‌شود و می‌تواند ناشی از انواعی از شرایط پزشکی باشد که مانع از دریافت انرژی مورد نیاز عضلات برای ورزش می‌شود.
مشکلات قلبی شایع‌ترین علت عدم تحمل ورزش است، اما هر شرایط پزشکی که از رسیدن خون غنی از اکسیژن به عضلاتی که فعالیت بدنی را هدایت می‌کنند جلوگیری کند، می‌تواند باعث EI شود. مشکلات ریوی، خستگی مزمن و کووید طولانی مدت همگی می‌توانند باعث‌عدم تحمل ورزش شوند.
خستگی شدید، تنگی نفس و ضربان قلب نامنظم از علائم شایع هستند. بسیاری از تست‌های تحمل ورزش برای تشخیص عدم تحمل ورزش استفاده می‌شوند، اما تست ورزش قلبی ریوی توسط بسیاری به عنوان استاندارد طلایی در نظر گرفته می‌شود.
نتیجه گیری
قبل از اینکه شروع به سرزنش خود کنید یا ناتوانی در انجام ورزش را به دلیل «فقدان اراده» خود بدانید، با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مورد علائم ناتوان کننده‌ای که در طول یا بعد از فعالیت بدنی تجربه می‌کنید صحبت کنید. هنگامی که مشکلی را که ورزش را بسیار غیرقابل تحمل می‌کند درمان کردید، فعالیت بدنی روزانه می‌تواند احساس بهتری برای شما داشته ایجاد کند.
تهیه و ترجمه: diet.com