پروفیل‌های صنعتی به لطف تطبیق‌پذیری خوب و مقاومت بی‌نظیرشان امروز به بخشی جدایی ناپذیر از ساخت و سازهای مدرن تبدیل شده است. روش تولید و شکل متقارن سطح مقطع آن‌ها باعث شده مقاومت و البته نسبت مقاومت به وزن بسیار خوبی داشته باشند. شاید بتوان گفت همین ویژگی‌ها اصلی‌ترین دلایل گسترش بازار مصرف این نوع مقاطع فولادی است. در ادامه بیشتر و دقیق‌تر به بررسی پروفیل های صنعتی خواهیم پرداخت.
پروفیل صنعتی چیست؟
به طور کلی پروفیل‌ها را براساس کاربردشان به دو گروه ساختمانی و صنعتی تقسیم می‌کنند. همان‌طور که از نامشان نیز پیدا است عمده کاربرد یک گروه در زمینه ساخت و ساز و گروه دیگر در صنعت است. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد پروفیل‌های ساختمانی می‌توانید به مقاله‌ی “هر آنچه باید در رابطه با پروفیل ساختمانی بدانیم” در سایت صبا پروفیل مراجعه کنید. به انواعی از مقطع توخالی فولادی که ضخامتی بیش از 6 میلی‌متر و ابعادی بزرگ‌تر از 12 سانتی‌متر داشته باشند، پروفیل صنعتی (به انگلیسی hollow structural section) گفته می‌شود.
شکل سطح مقطع پروفیل‌های صنعتی در سرتاسر طول مشابه و یکسان است. به نمونه‌های مربع شکل آن‌ها به انگلیسی box section نیز گفته می‌شود. ضخامت دیواره و ابعاد سطح مقطع بسیار به کاربرد و مورد مصرف بستگی دارد. از انواع رده‌های فولاد برای ساخت این مقاطع استفاده می‌شود. فولاد کربنی، استیل و هوازده از جمله معمول‌ترین آن‌ها هستند که باتوجه به مورد مصرف نوع دقیق آن‌ها باید انتخاب بشود. پروفیل صنعتی سبک (که به پروفیل مبلی نیز شناخته می‌شود) و پروفیل صنعتی سنگین (که به پروفیل سیاه نیز شناخته می‌شود) هم دو نمونه از انواع مقاطع فولادی هستند که براساس وزن تقسیم‌بندی شده‌اند.
این مقاطع در مقایسه با سایر انواع مقاطع فولادی وزن بسیار زیادی دارند که به تبع آن توان تحمل بار و استحکام آن‌ها نیز بیشتر خواهد بود. علاوه بر ویژگی‌های فیزیکی مطلوب و مناسب این مقاطع امکان اتصال مقاوم و پایدار هم بر افزایش موارد مصرف آن اثر داشته است. برای اتصال بهترین روش جوشکاری است. باتوجه به این که پروفیل‌های صنعتی ضخامت زیادی هم دارند، جوش با استحکام و مقاومت بالایی اتصال به وجود می‌آورد. استفاده از پیچ و مهره هم می‌تواند یکی دیگر از روش‌های مناسب و کاربردی برای این منظور باشد. از روش‌های جدیدتری چون انواع بست و اتصالات نیز برای این منظور استفاده می‌شود.
فرآیند تولید پروفیل صنعتی
فرآیند تولید پروفیل صنعتی (HSS) بسته به این که تحت نورد گرم و یا سرد تولید شده باشد شامل چندین مرحله است. در ادامه به شکل کلی فرآیند تولید این نوع مقطع، اشاره خواهیم کرد. شاید بسته به تجهیزات و تکنیک کارخانه تولیدکننده، فرآیند تولید در یک مجموعه متفاوت از دیگری باشد اما مراحل فوق نشان‌دهنده روند کلی تولید است.
انتخاب مواد
انتخاب مواد مناسب اولین مرحله تولید است. همان طور که پیش‌تر هم به آن اشاره کردیم عموما از فولاد کربنی، فولاد ضدزنگ یا فولاد هوازده برای این منظور استفاده می‌کنند اما نوع دقیق آن بستگی به خواص و ویژگی‌های مورد نیاز دارد.
رول فورمینگ
در این مرحله نوار صاف فولاد از میان چند سری غلتک عبور می‌کند که این غلتک‌ها به تدریج آن را خم کرده به شکل مقطع مورد نظر (مانند مربع، مستطیل، دایره‌ای) تبدیل می‌کند. سپس لبه‌های نوار به هم جوش داده می‌شوند تا نهایتا مقطعی توخالی و بدون نقص تولید بشود. رول فورمینگ که در واقع فرآیند تولید پروفیل تحت نورد سرد است معمولاً برای ضخامت‌های کمتر کاربرد دارد. این روش فرآیند کم‌هزین‌تری هم دارد. برای نمونه‌های ضخیم‌تر از نورد گرم استفاده می‌کنند چرا که به این صورت شکل‌پذیری مقطع بهتر خواهد بود.
اندازه‌گیری و برش
طول استاندارد برای مقاطع فولادی 6 متر است اما بعضی از نمونه‌ها هم 12 متری هستند. باتوجه به نوع پروفیل صنعتی این مقاطع با دستگاه‌های اتوماتیک برش، به طول مورد نظر برش داده می‌شوند.
پرداخت سطح (اختیاری)
این مرحله برای تمام انواع این مقاطع انجام نمی‌شود. بسته به مواد و کاربرد ممکن است این مقاطع تحت فرآیند‌های پرداخت سطحی مانند گالوانیزاسیون و یا رنگ‌آمیزی هم قرار بگیرند تا مقاومت آن‌ها در برابر زنگ‌زدگی افزایش پیدا کند.
کنترل کیفیت
در طول فرآیند تولید و در هر مرحله به صورت مجزا کیفیت محصول کنترل می‌شود اما پس از اتمام تمامی مراحل برای کسب اطمینان از مطابقت کیفیت با استاندارد و مشخصات مورد نظر کنترل کیفیت نهایی انجام می‌شود. باتوجه به کاربردهای صنعتی این مقاطع رعایت استاندارد برای تولید آن‌ها و مطابقت این مقاطع با استانداردهای تولید بسیار مهم و تعیین‌کننده است. برای این منظور از انواع روش‌های غیرمخرب، مانند آزمون اولتراسونیک یا بازرسی‌های بصری، برای شناسایی هر نقص یا ایرادی ممکن است استفاده شود.
بسته‌بندی و حمل و نقل
در نهایت، مقاطع صنعتی تولید شده، بسته‌بندی و آماده حمل به سایت‌های ساختمانی یا مراکز توزیع می‌شود. اصطلاحا در صنعت به هر بسته از این پروفیل‌ها یک بندل می‌گویند. تعداد پروفیل موجود در بندل بستگی به سایز آن دارد. برای آن که حمل و جا‌به‌جایی مقاطع امکان‌پذیر باشد طبیعتا نباید ابعاد بسته خیلی بزرگ و یا وزن آن خیلی زیاد باشد.
کاربرد پروفیل صنعتی
کاربرد پروفیل‌های صنعتی بسیار گسترده و متنوع بوده و از صنایع مختلف ساختمانی و تا مهندسی گسترده است در ادامه به چند نمونه از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
ساختمان‌سازی
از پروفیل صنعتی به طور معمول در ساختمان‌سازی برای ستون‌ها، تیرها و ترازها استفاده می‌کنند. نسبت مقاومت به وزن بالا، آن را به انتخابی مناسب برای کنترل بارهای ساختمانی تبدیل می‌کند و همچنین باعث کاهش وزن کلی سازه هم می‌شود.
پل‌سازی
از HSS در ساخت پل‌ها، به خصوص در تولید ستون‌های پل، تیرها و سایر اجزای حیاتی هم استفاده می‌شود. پایداری و ظرفیت تحمل بار آن‌ها را مناسب برای مقابله با نیروها و تنش‌ها در ساختارهای پل می‌سازد.
تجهیزات شهری
پروفیل صنعتی برای ساخت تجهیزات شهری مانند پایه تابلوهای راهنمایی و رانندگی، نرده‌ها و حفاظ‌ها و همچنین در سازه‌های پشتیبان سیستم‌های حمل و نقل مانند قطار‌های سبک و مونوریل نیز به کار می‌روند.
ساختمان‌های صنعتی
در محیط‌های صنعتی هم به شکل عمده از این مقاطع استفاده می‌شود. در ساختمان کارگاه‌های تولیدی، سوله‌ها، انبارها و ساختمان‌های صنعتی دیگر هم از آن‌ها استفاده می‌کنند. قابلیت پشتیبانی از بارهای سنگین و مقاومت در برابر نیروهای خمشی آن را برای این منظور مناسب و کاربردی کرده است.
تجهیزات ورزشی و تفریحی
در ساخت و ساز استادیوم‌های ورزشی و تجهیزات تفریحی به طور عمده مورد استفاده قرار می‌گیرند. اینجا دقیقا همان جایی است که از قدرت و پایداری این مقاطع برای حمایت از جمعیت‌های بزرگ و تجهیزات غول‌آسا استفاده می‌کنند.
تجهیزات حمل و نقل
از این پروفیل‌ها برای ساخت تجهیزات حمل مواد مانند جرثقیل‌ها، سیستم‌های انتقال به دلیل ظرفیت حمل بار و آسانی تولید استفاده می‌کنند.
صنایع خودروسازی و هوافضا
در صنایع خودروسازی و هوافضا از این مقاطع برای تولید اجزایی استفاده می‌شود که نیاز به مقاومت بالا و وزن کم دارند. همان طور که پیش‌تر هم به آن اشاره کردیم نسبت استحکام به وزن این مقاطع در مقایسه با سایر انواع مقاطع فولادی و غیر فولادی بسیار زیاد است.
قیمت پروفیل صنعتی
همان‌طور که می‌دانید مشابه سایر انواع مقاطع فولادی قیمت پروفیل صنعتی آهن رقمی دائمی و ثابت نیست بلکه تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد که مدام باعث نوسان آن می‌شوند. قیمت ورق، کیفیت ساخت، قیمت ارز و ابعاد پروفیل از جمله مهم‌ترین این عوامل هستند.
کیفیت ورق سیاهی که از آن برای تولید پروفیل صنعتی سنگین استفاده می‌شود تاثیر زیادی بر کیفیت محصول تولید شده نهایی دارد. طبیعتا هرچه کیفیت ورق بهتر باشد قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود. کیفیت ساخت بستگی به دستگاهی دارد که از آن برای تولید استفاده می‌کنند. استفاده از دستگاه‌های جدید با تکنولوژی روز قطعا بر قیمت نهایی تولید تاثیر زیادی دارد. قیمت ارز به چند شکل می‌تواند قیمت‌ها را دچار نوسان کند، اول زمانی که محصول وارداتی است، دوم به واسطه‌ی هزینه خریداری و نگه‌داری از دستگاه‌ها و سوم با تاثیری که بر صادرات دارد. ابعاد پروفیل هم با تاثیری که بر وزن نهایی یک شاخه می‌گذارد قیمت پروفیل صنعتی سبک و سنگین را دچار نوسان می‌کند چرا که قیمت مقاطع فولادی در اکثر مواقع براساس وزن آن‌ها محاسبه می‌شود.
راهنمای خرید پروفیل صنعتی
کاربرد صنعتی این نوع پروفیل‌ها باعث شده انتخاب و خرید مناسب‌ترین نمونه اهمیت دوچندان پیدا کند. در ادامه به چند نکته اشاره خواهیم کرد که توجه به آن‌ها می‌تواند تاثیر خوبی بر نتیجه کار و پروژه شما داشته باشد.
نوع پروفیل: پروفیل‌ها بسیار متنوع هستند و خواص و ویژگی‌های انواع آن بسیار از هم متفاوت است. همین مورد باعث شده انتخاب درست نوع پروفیل اهمیت زیادی زمان خرید داشته باشد. شکل سطح مقطع، ابعاد، وزن پروفیل صنعتی ، ضخامت و فرآیند تولید، تعیین‌کننده‌ی نوع پروفیل هستند.
قیمت: زمان خرید قیمت جزو مهم‌ترین فاکتورهاست اما به این موضوع توجه داشته باشید که کیفیت را به قیمت ارزان نفروشید. قطعا قیمت تامین‌کننده‌های مختلف باتوجه به شرایط تولید و کیفیت محصول درصدی با هم اختلاف دارد اما اختلاف قیمت خیلی زیاد منطقی نخواهد بود. توجه داشته باشید که نباید قیمت را به تنهایی ملاک خرید خود قرار دهید.
تامین‌کننده: همکاری با تامین‌کننده معتبر اهمیت زیادی دارد. چرا که با مشاوره درست و اصولی مناسب‌ترین پروفیل را برای شما تامین می‌کند و به لطف خدمات پس از فروش در صورت بروز مشکل حتی شما قادر خواهید بود به کمک تامین کننده مشکل را حل کنید و متحمل ضرر نشوید.
مزایای استفاده از پروفیل صنعتی
این مقاطع ویژگی‌های مثبت زیادی دارند که دقیقا همین ویژگی‌های بی‌نظیر باعث شده کاربرد آن‌ها برای مصارف صنعتی و حتی ساختمانی تا این حد زیاد باشد. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین این ویژگی‌ها اشاره خواهیم کرد.
نسبت استحکام به وزن
پروفیل صنعتی نسبت مقاومت به وزن بسیار خوبی دارد. به این معنا است که این پروفیل‌ها به نسبت وزن خود و در مقایسه با سایر انواع مقاطع می‌توانند وزن زیادی را تحمل کنند یا به عبارتی تحت تنش وزنی زیاد مقاومت خوبی دارند. این ویژگی برای مواقعی که به مقاومت زیاد و وزن کم نیاز است مثل صنایع هوافضا ایده‌آل و به شکلی ضروری است.
سختی و پایداری
این مقاطع در صنعت به سختی و پایداری شهرت پیدا کرده‌اند و برای ایجاد استحکام و مقاومت بیشتر در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ویژگی آن‌ها را به محصولی مناسب برای مواقعی تبدیل کرده که بارهای جانبی و نیروی خمشی زیاد است و سازه باید دربرابر آن مقاومت کند مثل پل و ساختمان‌ها مرتفع.
مقاومت
شکل متقارن این مقاطع باعث شده در سرتاسر طول خود مقاومتی یکسان و یکنواخت داشته باشد. این ویژگی باعث شده محاسبات طراحی و ساخت با آن بسیار ساده باشد و مقطع تحت شرایط باری متفاوت عملکرد مناسبی داشته باشد.
تطبیق پذیری
پروفیل‌های فولادی در اشکال گوناگونی چون مربع، مستطیل و حتی دایره شکل تولید می‌شود و همین باعث شده برای طراحی و تولید انواع محصولات مناسب باشند و تطبیق‌پذیری خوبی داشته باشند. اشکال متفاوت سطح مقطع این پروفیل‌ها دست طراح و سازنده را برای ایجاد تنوع باز می‌گذارد.
سهولت ساخت
سهولت ساخت این مقاطع به واسطه‌ی قابلیت جوش و برش این مقاطع است. فرآیندپذیری خوب این مقاطع این اجازه را به مهندس سازه و طراح می‌دهد که بتوانند براساس نیاز پروژه خود این پروفیل‌ها را تاحدی تغییر بدهد.
مقاومت دربرابر آتش
پروفیل‌های صنعتی به ویژه نمونه‌هایی که با بتن پر شده به واسطه‌ی ویژگی خوب و عایق بودن بتون مقاومت بسیار خوبی دربرابر آتش به دست می‌آورد. این باعث شده پروفیل‌های صنعتی در پروژه‌های ساختمانی عملکرد بسیار خوب و مناسبی داشته باشند.
سازگار با محیط زیست
استفاده از آهن آلات بازیافتی برای ساخت این پروفیل‌ها و قابلیت بازیافت مجدد آن‌ها باعث شده پروفیل‌های صنعتی نوعی مقاطع سازگار با محیط زیست باشد.
جمع‌بندی
همان‌طور که توضیح دادیم پروفیل‌های صنعتی یکی از پرمصرف‌ترین انواع مقاطع فولادی است. اصلی‌ترین دلایل گسترش موارد مصرف آن‌ها را می‌توان در فرآیند تولید، مزایا استفاده از پروفیل‌های صنعتی و قیمت مناسب آن‌ها جستجو کرد. این مقاطع با مقاومت زیاد و ظاهر جذابشان به کلی شکل و طراحی ساختمان‌های مدرن را با اشکال خلاقانه و البته سازگار با محیط زیست تغییر داده‌اند. توجه داشته باشید که زمان خرید این مقاطع با مد نظر قرار دادن چند نکته می‌توانید بهترین و مناسب‌ترین مقطع را انتخاب کنید و به طبع بهترین نتیجه را هم به دست بیاورید. از این رو برای آگاهی از قیمت امروز پروفیل سبک و پروفیل‌های صنعتی دیگر می‌توانید به سایت www.sabaprofile.com مراجعه فرمایید.