عوامل مختلفی در طول قد اشخاص تاثیر دارند، که از مهم ترین آن عوامل ژنتیکی را می توان نام برد. طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است این فرض وجود دارد که عوامل ژنتیکی تاثیر 60 تا 80 درصدی بر روی قد اشخاص داشته است، البته عوامل محیطی از قبیل تغذیه و ورزش معمولا درصد باقی مانده را تشکیل می دهند. رشد قد از سن یک سالی شروع می شود و تا پایان دوران بلوغ ادامه می یابد، بنابراین امکان افزایش قد پس از بلوغ بعید به نظر می رسد.
عوامل موثر در افزایش قد
با این حال موارد خاصی وجود دارد که با به کارگیری آن ها می توان از امکان رشد بیشتر در دوران نوجوانی اطمینان حاصل کرد و به افزایش طول قد در این دوره کمک کرد، بنابراین با استفاده از توصیه های زیر می توان در رشد قد تغییراتی به وجود آورد:
تاثیر داشتن رژیم غذایی متعادل در افزایش قد
این مورد یکی از عوامل مهم و موثر در افزایش قد است، زیرا داشتن یک رژیم غذایی مناسب و دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن در طول سال های رشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رژیم غذایی متناسب با این هدف باید شامل موارد زیر باشد:
- میوه های تازه
- سبزیجات متنوع و تازه
- غلات کامل
- پروتئین ها
- لبنیات
- ویتامین D
استفاده مناسب از مکمل ها
فقط چند مورد خاص از مکمل ها وجود دارند که باعث افزایش قد در کودکان و جلوگیری از کوچک تر شدن استخوان ها در بزرگسالان می شود. به طور مثال در افرادی که شرایط خاصی دارند و این شرایط بر تولید هورمون رشد انسانی (HGH) تاثیر می گذارد، ممکن است پزشک برای آن مکمل حاوی HGH مصنوعی را تجویز کند. بنابراین باید از استفاده کردن مکمل هایی که وعده افزایش قد می دهند، خودداری شود زیرا مکملی که بتواند به طور مستقیم موجب افزایش قد در سنین بعد از رشد شود، وجود ندارد و مصرف مکمل ها معمولا در دوران رشد توصیه می شود.
خواب کافی و مناسب در افزایش قد موثر است
به طور معمول کم خوابی و داشتن خواب نا متناسب در بلند مدت در رشد قد افراد تاثیری ندارد اما اگر نوجوانان کمتر از مقدار مورد نیاز بدنشان خواب مناسب داشته باشند، این امر ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلاتی در میزان رشد آن ها شود. علت این امر آن است که بدن در هنگام خواب هورمون HGH یا همان هورمون رشد را آزاد می کند و اگر خواب به اندازه کافی نباشد، تولید این هورمون و سایر هورمون ها کاهش می یابد. مقدار خواب مناسب برای سنین مختلف به صورت زیر است:
- خواب کافی برای نوزادان زیر 3 ماه روزانه 14 تا 17 ساعت است.
- نوزادان 3 تا 11 ماه باید در طول روز 12 تا 17 ساعت خواب دریافت کنند.
- خواب مورد نیاز کودکان 1 تا 2 سال نیز 11 تا 14 ساعت است.
- کودکان خردسال 3 تا 5 ساله نیز به 10 تا 13 ساعت خواب روزانه نیاز دارند.
- برای کودکان 6 تا 13 ساله 9 تا 11 ساعت خواب کافی نیاز است.
- خواب مناسب برای نوجوانان 14 تا 17 ساله نیز 8 تا 10 ساعت در نظر گرفته شده است.
- برای بزرگسالان 18 تا 64 سال خواب روزانه 7 تا 9 ساعت لازم است.
- برای افراد مسن نیز خواب 7 تا 8 ساعته توصیه می شود.
داشتن فعالیت و تحرک
ورزش روزانه و منظم فواید زیادی دارد، ماهیچه ها و استخوان های شما را تقویت می کند، به شما در داشتن تناسب اندام و وزن ایده آل کمک می کند و تولید هورمون رشد یا HGH را افزایش می دهد. کودکان باید حداقل یک ساعت در روز ورزش کنند، البته ورزش در بزرگسالی نیز مزایای بسیاری دارد و علاوه بر کمک به حفظ سلامت بدن، می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را نیز کاهش دهد.
حفظ حالت مناسب بدن
وضعیت بد بدن ممکن است باعث شود کوتاه تر از آنچه که هستید به نظر برسید و با گذشت زمان، افتادگی یا قوز کردن نیز می تواند بر قد واقعی شما تأثیر بگذارد. بنابراین توجه به نحوه ایستادن، نشستن و خوابیدن بسیار مهم است و باید حالت مناسب بدن در این موارد حفظ شود. برای حفظ حالت مناسب بدن، انجام برخی از تمرین هایی که برای بهبود وضعیت بدن طراحی شده اند، می تواند موثر باشد و شما می توانید با کمک گرفتن از پزشک، این تمرین ها را انجام دهید.
استفاده از تمرین های یوگا
تمرین های یوگا برای کل بدن، می تواند ماهیچه ها را تقویت و به هماهنگ شدن وضعیت بدن کمک کند که این عوامل موجب بلندتر به نظر رسیدن طول قد در افراد می شود. برای استفاده از تمرین های یوگای مبتدی، می توانید این تمرین ها را در خانه و یا به صورت گروهی در باشگاه شروع کنید. تمرین منظم یوگا همچنین می تواند به شما در خلاص شدن از شر بسیاری از بیماری ها مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی، مشکلات وزن، آرتروز و دردهای مفصلی کمک کند و موجب آرامش بیشتر و کاهش سطح استرس شود.
آیا افزایش قد در بزرگسالی ممکن است؟
پس از دوران بلوغ و اتمام مراحل رشد در نوجوانان، صفحات رشد استخوان ها بسته می شود و پس از این مرحله حتی داشتن تغذیه مناسب و ورزش هم نمی تواند تاثیری در افزایش قد در دوران بزرگسالی داشته باشد، اما این امکان وجود دارد که با بهبود وضعیت بدن که به صاف شدن ستون فقرات کمک می کند تا حدودی قد بلند تر به نظر برسید، اما این امر نیز کمکی به رشد استخوان ها نمی کند. برخی از روش هایی که با استفاده از آن ها می توانید حالت بدن خود را بهبود ببخشید به این صورت است:
- انجام حرکات کششی منظم
- اصلاح فرم نشستن
- داشتن فعالیت و ورزش منظم
- پرهیز از قوز کردن
چه زمانی رشد متوقف می شود؟
توقف رشد به صورت ژنتیکی در بدن هر فرد طراحی شده است و نحوه و میزان آن نیز تا حدود زیادی توسط ژن ها تعیین می شود. کدهای ژنتیکی، فرایند های رشد فردی ما را کنترل می کنند و هنگامی که رشد فیزیکی استخوان ها و سایر اندام های بدن در دوران بلوغ کامل می شود، افزایش تولید هورمون استروژن در این دوره باعث بسته شدن صفحات رشد استخوان ها می شود و پس از بسته شدن این صفحات، آن ها نمی توانند به محرک های رشد پاسخ دهند. در نتیجه با بسته شدن صفحات رشد استخوان ها و توقف رشد، امکان افزایش قد بعید به نظر می رسد.